ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 2080ರ ವೇಳೆಗೆ ಸ್ಥಿರ: ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರ ಇಳಿಕೆಯೇ ಕಾರಣ!

ದೆಹಲಿ: ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 2080ರ ವೇಳೆಗೆ ಸುಮಾರು 180 ರಿಂದ 190 ಕೋಟಿಗಳ (Indian Population) ನಡುವೆ ಸ್ಥಿರವಾಗಬಹುದು.

ಈ ಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣವೆಂದರೆ, ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರಗಳು (Fertility Rate) ನಿರಂತರವಾಗಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ತು ಇದು ಪುನಃಭರ್ತಿ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ (Replacement Level) ಕಡಿಮೆ ಇರುವುದು. ಇಂಡಿಯನ್ ಅಸೋಸಿಯೇಷನ್ ಫಾರ್ ದಿ ಸ್ಟಡಿ ಆಫ್ ಪಾಪ್ಯುಲೇಷನ್ (IASP) ನಡೆಸಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಈ ವಿವರಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.

ಐಎಎಸ್‌ಪಿ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಅನಿಲ್ ಚಂದ್ರನ್ ಅವರು ನೀಡಿರುವ ಮಾಹಿತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕಳೆದ 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಜನನ ಪ್ರಮಾಣಗಳು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. 2000ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರ (Total Fertility Rate – TFR) 3.5 ಇತ್ತು, ಆದರೆ ಇಂದು ಅದು 1.9 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ.

2080ರ ವೇಳೆಗೆ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 180-190 ಕೋಟಿಗಳ ನಡುವೆ ಇರಬಹುದು. ಅದರ ನಂತರ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸ್ಥಿರಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಭಾರತದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು 200 ಕೋಟಿಗಳ ಒಳಗೇ ಇರಬಹುದು ಎಂದು ಎಲ್ಲಾ ಅಂದಾಜುಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ.

ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಮಟ್ಟಗಳ ಹೆಚ್ಚಳ ಎಂದು ಚಂದ್ರನ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರ: ಮಹಿಳೆಯರು ವಿದ್ಯಾವಂತರಾಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ವಿವಾಹ, ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬದ ಗಾತ್ರದ ಕುರಿತು ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ.

ಇತರೆ ಅಂಶಗಳು: ಗರ್ಭನಿರೋಧಕ ಸಾಧನಗಳ ಲಭ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ವಿಧಾನಗಳ ವ್ಯಾಪಕ ಬಳಕೆಯೂ ದರಗಳ ಇಳಿಕೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಜೀವನ: ತಡವಾಗಿ ವಿವಾಹವಾಗುವುದು, ಆರ್ಥಿಕ ಅವಕಾಶಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವುದು, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಪುನರುತ್ಪಾದನಾ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ.

ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ನಿರಕ್ಷರಸ್ಥರಲ್ಲಿ ಸಂತಾನೋತ್ಪತ್ತಿ ದರವು ಇನ್ನೂ 3ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೆ, ವಿದ್ಯಾವಂತರಲ್ಲಿ ಅದು 1.5 ರಿಂದ 1.8 ರಷ್ಟಿದೆ. ಕೇರಳ ರಾಜ್ಯವು 1987-1989ರಲ್ಲೇ ಪುನಃಭರ್ತಿ ಮಟ್ಟವಾದ 2.1ನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತ್ತು, ಆದರೆ ಈಗ ಅದು 1.5 ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿಯೂ TFR ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಇದೆ.

ಆರೋಗ್ಯ ರಕ್ಷಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸುಧಾರಿಸಿರುವುದರಿಂದ ಆಯುಷ್ಯವು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಮತ್ತು 60 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟವರ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಯುವಕರು ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ವಲಸೆ ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ವೃದ್ಧರ ಆರೈಕೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಸವಾಲುಗಳು ಎದುರಾಗುತ್ತಿವೆ. ವಯೋವೃದ್ಧರಿಗಾಗಿ ಹಗಲಿನ ಆರೈಕೆ ಸೇವೆಗಳ (Day Care Services) ಕಡೆಗೆ ಆಕರ್ಷಣೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.