ದೆಹಲಿ: ಭಾರತೀಯ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ (ಇಸಿ) ಮೇಲೆ ಜನರಿಗೆ ಇದ್ದ ನಂಬಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಗಳ ವಿಶೇಷ ಸಮಗ್ರ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ (SIR) ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ತಮ್ಮ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಬಡವರು ಮತ್ತು ದೀನದಲಿತ ವರ್ಗದ ಮತದಾರರು ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಲೋಕನೀತಿ-ಸಿಎಸ್‌ಡಿಎಸ್ ನಡೆಸಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಂಶಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದಿವೆ.
‘ದಾಖಲೆಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಬಡವರು ತಮ್ಮ ಮತದಾನದ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು, ಮತ್ತು ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಮೇಲಿನ ವಿಶ್ವಾಸ ಕುಸಿಯುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳು’ ಎಂಬ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯಡಿಯಲ್ಲಿ ಈ ಅಧ್ಯಯನವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಗುರುತು ಮತ್ತು ನಿವಾಸ ದೃಢೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ವಿವಿಧ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದು ಶ್ರೀಮಂತ ನಾಗರಿಕರಿಗೆ ‘ಸಮಂಜಸ’ ಎಂದು ಅನಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ, ಕಡಿಮೆ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವರಿಗೆ ಇದು ಗಂಭೀರ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತದೆ. ಬಡವರು, ಅನಕ್ಷರಸ್ಥರು, ಗ್ರಾಮೀಣರು ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕವಾಗಿ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಜನರಿಗೆ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ದೊಡ್ಡ ಹೊರೆ ಹಾಗೂ ಶಾಪವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿದೆ.
ಇಸಿ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಇಳಿಮುಖ
ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗದ ಮೇಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುವುದು ಬಹಿರಂಗವಾಗಿದೆ. ವಿಶೇಷ ಸಮಗ್ರ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ (SIR) ಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಹ ಮತದಾರರನ್ನು ತಪ್ಪಾದ ವಿಧಾನಗಳಿಂದ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ ಎಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದವರಲ್ಲಿ ಶೇ. 45ರಷ್ಟು ಮಂದಿ ಆತಂಕ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ.
2019ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಶೇ. 56ರಷ್ಟು ಜನರು ತಮಗೆ ಇಸಿ ಮೇಲೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಈ ಸಂಖ್ಯೆ 2025ರಲ್ಲಿ ಶೇ. 31ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿ ಇದು ಶೇ. 68ರಿಂದ ಶೇ. 41ಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಅಸ್ಸಾಂ, ಕೇರಳ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿಯೂ ಇದೇ ರೀತಿಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ. ಅರ್ಹ ಮತದಾರರ ಹೆಸರುಗಳು ಶೇಕಡಾ ನೂರರಷ್ಟು ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ತಮಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ವಾಸವಿದೆ ಎಂದು ಕೇವಲ ಮೂರನೇ ಒಂದು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು ಮಾತ್ರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ಚುನಾವಣಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ವಿಶ್ಲೇಷಕರು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ದಾಖಲೆಗಳ ಲಭ್ಯತೆಯಲ್ಲಿನ ಅಸಮಾನತೆಗಳು
ಗುರುತಿನ ದಾಖಲೆಗಳು ಎಲ್ಲಾ ವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ಒಂದೇ ರೀತಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾಜಿಕ ವರ್ಗಗಳು, ಶ್ರೀಮಂತರು ಮತ್ತು ಬಡವರ ನಡುವೆ ದೊಡ್ಡ ಅಸಮಾನತೆಗಳಿವೆ. ಆಧಾರ್ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಲಭ್ಯವಿದೆ, ಆದರೆ ಇತರ ಗುರುತು ಕಾರ್ಡ್‌ಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಜನರು ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ಯಾನ್ ಕಾರ್ಡ್: ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗದ ಪ್ರತಿ ಹತ್ತು ಜನರಲ್ಲಿ ಒಂಬತ್ತು ಜನರು ಪ್ಯಾನ್ ಕಾರ್ಡ್ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರೆ, ಎಸ್‌ಸಿ, ಎಸ್‌ಟಿ ವರ್ಗದವರಲ್ಲಿ ಅರ್ಧಕ್ಕಿಂತ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಮಾತ್ರ ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳು: ಸಾಮಾನ್ಯ ವರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಐದು ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ, ಆದರೆ ಎಸ್‌ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 5ರಷ್ಟು ಮತ್ತು ಎಸ್‌ಟಿಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ. 4ರಷ್ಟು ಜನರು ಮಾತ್ರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಜನನ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರಗಳು: ಎಸ್‌ಸಿ ವರ್ಗದ ಪ್ರತಿ ನಾಲ್ಕು ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಜನನ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವಿದೆ. ಇತರ ಸಮುದಾಯಗಳಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನರು ಇದನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.
ಆದಾಯ: ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವವರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನರು ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ಬಡವರಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ 20 ಜನರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರ ಬಳಿ ಮಾತ್ರ ಇದು ಲಭ್ಯವಿದೆ.
ಮತ್ತೊಂದು ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಆತಂಕಕಾರಿ ವಿಷಯಗಳು
ಲೋಕನೀತಿ-ಸಿಎಸ್‌ಡಿಎಸ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಸಮೀಕ್ಷಾ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತು ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಮೇಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಮೇಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆಯೂ ದುರ್ಬಲಗೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಫಲಿತಾಂಶಗಳ ಕುರಿತು ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಿದ ರಾಜಕೀಯ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಯೋಗೇಂದ್ರ ಯಾದವ್, ಇಸಿ ಮೇಲಿನ ಜನರ ನಂಬಿಕೆ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ಕುಸಿದಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
