ಗುಡ್‌ ಟಚ್‌ ಬ್ಯಾಡ್‌ ಟಚ್: ಇದನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಹೇಳಿಕೊಡುವುದು ಮತ್ತು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರ ಪಾತ್ರವೇನು?

ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಥಾಣೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವರದಿಗಳು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಶಾಲಾ ಮಕ್ಕಳ ಪೋಷಕರಲ್ಲಿ ಕಳವಳವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ.

ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಕುರಿತು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಗುಡ್‌ ಟಚ್‌ ಬ್ಯಾಡ್‌ ಟಚ್‌ ಅಥವಾ ಉತ್ತಮ ಸ್ಪರ್ಶ-ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶದ ಕುರಿತಾದ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಸೆಮಿನಾರುಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಕೆಲವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿದ್ದು ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಾಗ ತಮ್ಮ ಪೋಷಕರಿಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸ್‌ ಕ್ರಮವನ್ನುಸಹ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೂ ಪದೇ ಪದೇ ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ವರದಿಯಾಗುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಇಂತಹ ಘಟನೆಗಳು ವರದಿಯಾದಾಗಲೆಲ್ಲ ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನೂರಾರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಳವಳಗಳು ಮೂಡುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರಾಗಿ ಇದನ್ನು ಹೇಗೆ ಹ್ಯಾಂಡಲ್‌ ಮಾಡುವುದು ಎನ್ನುವುದು ಒಂದಾದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಇದರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪಾತ್ರ ಎಂತಹದ್ದು ಎನ್ನುವುದು ಇನ್ನೊಂದು,

ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶದ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಅರ್ಥವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಪೋಷಕರಾಗಿ ನಮ್ಮ ಪಾತ್ರ ಹೇಗೆ ಇರಬೇಕು ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು ನಾವು ಪ್ರಯತ್ನಿಸೋಣ.

ನಾವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಿದ್ದರೂ, ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ನಿಖರವಾಗಿ ಏನು ಮಾತನಾಡಲು ಬಯಸುತ್ತೀರಿ? ಈ ರೀತಿಯ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೆದರಿಸಲು ನೀವು ಬಯಸುವುದಿಲ್ಲ, ಅಲ್ಲವೇ? ಯಾರಾದರೂ ಅವರನ್ನು ಹೆದರಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ನಾವು ಅವರನ್ನು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಹೇಗೆ ಹೊರತರಬಹುದು? ಈ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಹೇಗೆ ಮಾತನಾಡಬೇಕು? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಪೋಷಕರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುತ್ತವೆ.

ಇತ್ತೀಚಿನ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಬಹಿರಂಗಗೊಂಡ ಪೋಷಕರ ಕಾಳಜಿಗಳು ಮತ್ತು ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅವರ ಭಯಗಳನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ಈ ಬರಹ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ಆಗಾಗ್ಗೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡುವ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು

ನನ್ನ ಮಗ ಅಥವಾ ಮಗಳು ಲೈಂಗಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ದೌರ್ಜನ್ಯಕ್ಕೊಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆಯೇ?

ಅಂತಹದ್ದು ಏನಾದರೂ ಸಂಭವಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಅದನ್ನು ಅರಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ?

ಅಂತಹ ಮುಜುಗರದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗೆ ನನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ಹೇಗೆ ಹೆದರಬಹುದು?

ಆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉದ್ಭವಿಸಿದಾಗ ಮಕ್ಕಳು ನನ್ನ ಬಳಿಗೆ ಬಂದು ಸಮಸ್ಯೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆಯೇ?

ನನ್ನನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಬೇರೆ ಯಾರಾದರೂ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಯಾವುದೇ ವಯಸ್ಕರೊಂದಿಗೆ ಚರ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆಯೇ?

ಅವರು ನಮ್ಮ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ?

ಇಂತಹ ವಿಷಯ ನಡೆದಾಗ ನನ್ನ ಮಗಳನ್ನು ಸಮಾಜ ಅಥವಾ ಇನ್ಯಾರಾದರೂ ಜಡ್ಜ್‌ ಮಾಡುವ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನೋಡುತ್ತಿರಬಹುದೆ?

ನೀವು ಈ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಓದಿದರೆ, ಪೋಷಕರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಎಷ್ಟು ಆಳವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಎಷ್ಟು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಎಂದು ನೀವು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಿರಿ  .

ಈಗಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಪೋಷಕರು ಹೊಸ ಬಗೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರುಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇಂಧಿನ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಸ್ವರೂಪವೂ ಭಿನ್ನ. ಇದೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಈ ಪೀಳಿಗೆಯ ಪೋಷಕರು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಸಂಬಂಧಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಜೊತೆಗೆ ಇಂದು ಪೇರೆಂಟಿಂಗ್‌ ಕೂಡಾ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಡ ಹೆಂಡತಿ ಇಬ್ಬರೂ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು, ಕೆಲಸವನ್ನು ಪೂರ್ತಿ ಮಾಡುವುದು, ಆ ಕೆಲಸದ ಒತ್ತಡದ ಭಾರವನ್ನು ಮನೆಗೆ ಇಬ್ಬರೂ ಹೊತ್ತು ತರುವುದು ಇಂದು ಪ್ರತಿ ಮನೆಯಲ್ಲೂ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.

ಅತಿಯಾದ ಓದುವಿಕೆ ಮತ್ತು  ಹೋಮ್‌ವರ್ಕ್ ಹೊರೆಯಂತಹ ಸ್ಪರ್ಧಾತ್ಮಕ ಶಿಕ್ಷಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಕಳೆಯಲು ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯವನ್ನು ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಮಗುವಿನ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಪೋಷಕರಿಗೆ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಹಜವಾಗಿ,  ಇವೆಲ್ಲವೂ ಮಕ್ಕಳ ನಡವಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಭಾರಿ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು. ಅವರು ನಮ್ಮ ಮುಂದೆಯೇ ಇರುತ್ತಾರಾದರೂ ಅವರೊಡನೆ ನಮಗೆ ಮಾತುಕತೆಯೇ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವರಿಗೆ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಮಾತನಾಡಲು ಸಮಯ ಸಿಗುವುದಿಲ್ಲ.

ಅವರು ಅವರ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಹೋಗಿದ್ದರೆ ನಾವು ನಮ್ಮ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿರುತ್ತೇವೆ. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೀಗಿರುವಾಗ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದು ಕೆಟ್ಟದರ ಕುರಿತ ಚರ್ಚೆ, ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶ, ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಪರ್ಶ ಇತ್ಯಾದಿಯ ಬಗೆಗಿನ ಚರ್ಚೆ ದೂರದ ಮಾತಾಗಿಬಿಡುತ್ತದೆ.

ಜೊತೆಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಮಕ್ಕಳು ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸಭ್ಯ ಸ್ಪರ್ಶದಂತ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮ ಏನೆಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೋನ ಎಂದು ಹೆದರಿ ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ತಮ್ಮೊಡನೆ ನಡೆದರೂ ಅದನ್ನು ಹೇಳುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ದೂಷಣೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.

ಈ ಘಟನೆಗಳು ಬೆಳಕಿಗೆ ಬಂದರೂ,  ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಆ ಆಘಾತದಿಂದ ಹೊರತರಲು, ಅವರಲ್ಲಿ ಮತ್ತೆ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ತುಂಬಲು ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಲಹೆಗಾರರು ಮತ್ತು  ಪೋಷಕರಿಗೆ ಬಹಳ ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ಮಾತನಾಡಲು ಅವರಿಗೆ ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುವುದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಹೊರಬರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಪೋಷಕರಾಗಿ,  ನಾವು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಕ್ಕಳು ಏನನ್ನೂ ಹೇಳದೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಮೌನವಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಅವರು ಒಮ್ಮೆಲೇ ಸ್ಥಬ್ಧರಾಗಿಬಿಡುವುದು ಮತ್ತು ಅಥವಾ ಅವರು ಆಟವಾಡುವಾಗ ಅವರ ನಗು ಮತ್ತು ಕೀಟಲೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವದು.

ಅಪ್ಪ ಅಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹತ್ತಿರಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡರೂ ಅವರು ಕಿರಿಕಿರಿ ಅನುಭವಿಸುವುದು.

ತಿನ್ನುವುದು, ಮಲಗುವುದು, ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದರಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಕಂಡು ಬರುವುದು.

ಸಣ್ಣ ವಿಷಯಗಳಿಗೂ ಸಹ, ನೀನು ಹೇಳುತ್ತಿರುವುದು ನಿಜವೇ? ಅಲ್ಲಿ ಯಾರಿರುತ್ತಾರೆ? ನಾನು ಬರದಿದ್ದರೆ ನಡೆಯುವುದಿಲ್ಲವೆ? ಇಂತಹ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಅವರ ಬಳಿ ಕೇಳುವ ಮೂಲಕ ನಾವು ಅವರ ವರ್ತನೆಯಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಬಹುದು.

ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಚಿಹ್ನೆ ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದರೆ ಅಥವಾ ನೀವು ಗುರುತಿಸಿದರೆ ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ತಪ್ಪದೆ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬೇಕು. ಅವರ ಬಳಿ ʼಏನೂ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲ ತಾನೆ? ಯಾರಾದರೂ ಏನಾದರೂ ಹೇಳಿದರೆ? ಹೆದರಬೇಡ, ಏನಾದರೂ ಆದರೆ ನಾನಿದ್ದೇನೆ, ಗೊತ್ತಲ್ಲವೆ ನಿನಗೆ? ನಾನು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಮಕ್ಕಳ ಬಳಿ ವಿಷಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿ ನಂತರ ಅವರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.

ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದನ್ನು ಹೇಳಬಹುದೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಗೊಂದಲವಿದೆ, ಮತ್ತು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಕ್ಕಳು ಈ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಮ್ಮ ಹೆತ್ತವರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ತಮ್ಮ ಚಿಕ್ಕಮ್ಮ, ದೊಡ್ಡಮ್ಮ, ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ, ಅಜ್ಜಿ ಮತ್ತು  ಅಜ್ಜಿಯರೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.

ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ನಿಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳು ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ತಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಅನ್ನಿಸಿದಾಗ, ನೀವು ಬೆಂಬಲ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗಬಹುದು, ಇದು ಕ್ರಮೇಣ ಮಗುವಿನ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಗು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಂತಹ ಒಂದು ಉದಾಹರಣೆಯೆಂದರೆ, ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಅಂತರಾ ಎನ್ನುವ ಹುಡುಗಿಯ ತಾಯಿ ಸ್ನೇಹಿತೆಯೊಬ್ಬರು ಅಂತರಾಳಿಗೆ ತನ್ನ ಕ್ಲಾಸ್‌ ಮೇಟ್‌ ಎದುರಿಸಿದ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸಿ ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆನ್ನುವದನ್ನು ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳಿದರು.

ಅಂತಾರಳ ತಾಯಿಯ ಸ್ನೇಹಿತೆ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಅಂತರಾ ಕೂಡಾ ಇಂತಹದ್ದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವುದು ತಿಳಿದುಬಂತು. ಕೊನೆಗೆ ಅವರು ಅವಳಿಗೆ ಮುಂದೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ತಿಳಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಮಗುವಿನ ತಾಯಿಗೂ ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.

ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಉದ್ವೇಗವಿಲ್ಲದೆ ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಸ್ಪರ್ಶ ಎಂದರೆ ಏನೆಂದು ವಿವರಿಸಿದರು. ಅಂತಹ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅವರು ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ದೂಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಾರದು. ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ಯಾವುದೇ ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ತಾನು ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದ್ದೇನೆ ಎಂದು ಅಂತರಾ ತನ್ನ ಹೆತ್ತವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದಳು.

ಬಾಲಕಿಯಿಂದ ಘಟನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದ ಆಕೆಯ ಪೋಷಕರು, ತಕ್ಷಣ ಆ ಸಂಬಂಧಿ ಮನೆಗೆ ಬಾರದಂತೆ ತಡೆಯುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಆತನ ಮೇಲೆ ಕ್ರಮವನ್ನೂ ಕೈಗೊಂಡರು. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಅವಳು ಒತ್ತಡಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗದಂತೆ ನೋಢಿಕೊಂಡರು.

ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರು ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆನ್ನುವುದನ್ನು ನೋಡೋಣ…

1. ಪ್ರತಿದಿನ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ

ಮಕ್ಕಳ ಬಳಿ ದಿನವೂ ಅವರ ಅಂದಿನ ದಿನ ಹೇಗೆ ಕಳೆಯಿತೆಂದು ವಿಚಾರಿಸಬೇಕು. ಊಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಮಲಗುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವಾಗ ಇದನ್ನು ಮಾಡಬಹುದು.

ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳು ಏನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಆಲಿಸಿ. ಅದು ಎಷ್ಟೇ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ನಿಷ್ಪ್ರಯೋಜಕವಾಗಿರಲಿ, ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಯೋಚಿಸಬೇಕು.

ನೀನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಜಗಳ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಅಲ್ವ, ಎಷ್ಟು ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ ತಗೊಂಡೆ, ನೀನ್ಯಾಕೆ ಇವತ್ತು ಲಂಚ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಇಂತಹ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮಕ್ಕಳ ಬಳಿ ಪದೇ ಪದೇ ಕೇಳಬೇಡಿ.

ಆ ರೀತಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಅವರು ಆ ದಿನ ಏನು ನಡೆಯಿತೆನ್ನುವುದನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಬದಲು ಏನೂ ಇಲ್ಲವೆಂದು ಸುಮ್ಮನಾಗಿಬಿಡುತ್ತಾರೆ.

ಅಂತಹ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು,  ಪೋಷಕರಾಗಿ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಯಾವ ರೀತಿಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ನಾವು ಅವರನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

2. ಶಿಸ್ತಿಗಾಗಿ ಅಥವಾ ಅವರು ಕೋಪಗೊಂಡಾಗ ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಹೊಡೆಯುವುದು – ಸರಿಯೋ ತಪ್ಪೋ?

ನೀವು ಯಾವುದೇ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಪಗೊಂಡಾಗ, ನಿಮ್ಮ ಮಗ ಅಥವಾ ಮಗಳು ಹೇಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುತ್ತಾರೆ,  ಅವರು ಇತರರನ್ನು ಹೊಡೆಯುವುದು, ತಳ್ಳುವುದು,  ಚಿವುಟುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೂಲಕ ದೈಹಿಕವಾಗಿ ತೊಂದರೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆಯೇ ಎನ್ನುವುದನ್ನೆಲ್ಲ ಗಮನಿಸಬೇಕು.

ಇದಕ್ಕಾಗಿ, ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ,  ಪೋಷಕರಾಗಿ, ಬೈಯುವುದು, ಹೊಡೆಯುವುದು,  ಕೂಗುವುದು ಇಲ್ಲದೆ ನಾವು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು   ನೋಡಬೇಕಾಗಿದೆ.

3. ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರಶ್ನಿಸುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಾರದು

ಅವರು ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿದಾಗ, ಮೌನವಾಗಿರುವುದು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಛೀಮಾರಿ ಹಾಕದಿರುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಮಕ್ಕಳ ಬಳಿ ಮನಸ್ಸು ಕೊಟ್ಟು ಮಾತನಾಡುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಬಳಿ ಒಂದೆರಡು ನಿಮಿಷ ಮಾತನಾಡಿ ನಿನ್ನೊಂದಿಗೆ ನಂತರ ಮಾತನಾಡುತ್ತೇನೆಂದು ತಿಳಿಸಬೇಕು.

4. ಯಾವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶ ಎಂಬುದರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ  

ಮೊದಲಿಗೆ ಗುಡ್‌ ಟಚ್‌ ಎಂದರೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಆರಾಮವೆನ್ನಿಸುವಂತಹ ಸ್ಪರ್ಶ. ಆನಂದ ಕೊಡುವಂತಹ ಸ್ಪರ್ಶ. ಮಕ್ಕಳು ಇತರರಿಂದ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರೀತಿಯು ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಭಾವನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು. ಇದನ್ನು ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿವರಿಸಬೇಕು.

ಅಜ್ಜಿಯ ಅಪ್ಪುಗೆ, ಅಜ್ಜನ ಅಭಿನಂದನೆ, ತಂದೆಯ ಕಚಗುಳಿಯೊಂದಿಅಜ್ಜಿಯ ಅಪ್ಪುಗೆ, ಅಜ್ಜನ ಅಭಿನಂದನೆ, ತಂದೆ ಕಿತಾಕೈತದೊಂದಿಗೆ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಬಹಳ ಸಮಯದ ನಂತರ ತಾಯಿಯ ಅಪ್ಪುಗೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅವರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಬೇಕು.

ಗೆ ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಬಹಳ ಸಮಯದ ನಂತರ ತಾಯಿಯ ಅಪ್ಪುಗೆ ಇವೆಲ್ಲವೂ ಅವರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಬೇಕು.

ಅಹಿತಕರ ಮತ್ತು ತಪ್ಪು ಎಂದು ಭಾವಿಸುವ ಸ್ಪರ್ಶಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ನೀವು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಬೇಕು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ತಮ್ಮ ಕೂದಲನ್ನು ಎಳೆಯುವುದು, ಮೋಜಿಗಾಗಿ ತಳ್ಳುವುದು, ಒದೆಯುವುದು.

ಬಟ್ಟೆಯ ಒಳಗೆ ಕೈ ಹಾಕಿದಾಗ ನಿನಗೆ ಕಿರಿಕಿರಿ ಅನ್ನಿಸುವುದು ಕೋಪ ಬರುವುದು ಆದಾಗ, ಯಾರದ್ದಾದರೂ ಸ್ಪರ್ಶ್‌ ಕಿರಿಕಿರಿ ತಂದರೆ ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದಾಗ ನಿಮಗೆ ಅನಾನುಕೂಲವೆನಿಸಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೊರಬರಲು ನಿನಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ನೀವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ಅದು ಯಾರಾಗಿದ್ದರೂ ಸರಿ ಅಂತವರೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬಾರದು ಎಂದೂ ತಿಳಿಸಬೇಕು.

5. ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ.

 ಕೆಲವು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪೋಷಕರು, ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರು, ವೈದ್ಯರು ನಿನ್ನನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೇಳಬೇಕು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ,  ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವಾಗ, ವೈದ್ಯರು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವಾಗ ಮತ್ತು  ಚುಚ್ಚುಮದ್ದನ್ನು ನೀಡುವಾಗಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ನೀವು ವಿವರಿಸಬೇಕು.

6. ತಮ್ಮ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಅವರೇ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಅವರನ್ನು ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸಿ.

 ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ವಂತವಾಗಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಬಟ್ಟೆ ಬದಲಾಯಿಸುವುದು ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಆದಷ್ಟು ಬೇಗ ಕಲಿಸಬೇಕು.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸ್ವತಃ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರುವುದು ಹೇಗೆನ್ನುವುದನ್ನು ಕಲಿಸಬೇಕು.

ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿಮ್ಮ ಮೇಲಿನ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕು.

7. ಸೇಫ್ ಸರ್ಕಲ್ ವಿಧಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ

ಯಾವುದೇ ಅಪಾಯದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿದಾಗ ಭಯವಿಲ್ಲದೆ ಅಲ್ಲಿಂದ ಓಡಿಹೋಗುವುದು ಮತ್ತು  ವಯಸ್ಕರನ್ನು ಆಶ್ರಯಿಸುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದರ ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ವಿವರಿಸಿ.

 ಕೂಗುವುದು, ಕಚ್ಚುವುದು, ಕೈಗಳನ್ನು ಎತ್ತುವುದು, ದೂರು ನೀಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಮೂಲಕ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೇಗೆ ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ತಿಳಿಸಿ.

ಇನ್ನೂ ಮುಂದೆ ಹೋಗಿ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ವೃತ್ತದ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ. ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಸೇಫ್‌ ಸರ್ಕಲ್ ರಚಿಸಿ. ಸೇಫ್ ಸರ್ಕಲ್ ಎಂಬುದು ಮಕ್ಕಳು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ನಂಬುವ ಹೆಸರುಗಳ ಪಟ್ಟಿಯಾಗಿದೆ.

8. ಕಷ್ಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿ

ಸುರಕ್ಷತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆ ಉಂಟಾದರೆ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಅವರಿಗೆ ತಿಳಿಸಬೇಕು.

ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು  ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರ ಫೋನ್ ಸಂಖ್ಯೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು, ಜನಸಂದಣಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಸುರಕ್ಷಿತವೆಂದು ಭಾವಿಸುವ ಯಾರ ಬಳಿಗಾದರೂ ಹೋಗುವುದು ಮತ್ತು ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದು ಹೇಗೆನ್ನುವುದರ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ಉದಾಹರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವಿವರಿಸಬೇಕು.

9.  ಮಕ್ಕಳು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷಿತ ಸ್ಪರ್ಶವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು.

ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲು ಸ್ಪರ್ಶವು ಸುಲಭ ಮತ್ತು ಸುಂದರ ಮಾರ್ಗ. ಪ್ರತಿದಿನದ ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಅಪ್ಪುಗೆಯೊಂದಿಗೆ ಉತ್ತಮ ಸ್ಪರ್ಶ ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಸ್ಪರ್ಶದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಮಕ್ಕಳು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಸುಲಭ.

ಇತರರಯ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಮಕ್ಕಳ ಬಳಿಗೆ ಬಂದು  ಅವರನ್ನು ಚುಂಬಿಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು. ಹೌದು, ಅದನ್ನು ಮಾಡಬಲ್ಲವರ ಬಗ್ಗೆ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನೀವು ವಿವರಿಸಬೇಕು.

10. ಆಗಾಗ್ಗೆ ಒತ್ತಡ ಅಥವಾ ಆತಂಕವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ

ಪೋಷಕರಾಗಿ, ನಾವು ಆಗಾಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳ ಮುಂದೆ ಸಣ್ಣ ವಿಷಯಗಳ ಭಯ ಮತ್ತು  ಒತ್ತಡವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಇದು ಯಾವುದೇ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಮಗುವಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ನನ್ನ ಪೋಷಕರು ನನ್ನ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆಯನ್ನು ಪೋಷಕರು ಮಗುವಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು.

11. ಜನರು ಏನು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಭಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಬೇಕು.

ಜನರು ಏನು ಯೋಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ತಮಗೆ ಸರಿಯೆನ್ನಿಸಿದ್ದನ್ನು ಮಾಡಲು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಹೇಳಬೇಕು.

ಇದು ಮಕ್ಕಳು ನಿಮ್ಮಿಂದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ.

12. ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವುದು

ಪೋಷಕರು ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ನಡುವೆ  ವಿಶ್ವಾಸ ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಅವರೊಂದಿಗೆ ಸಂತೋಷದ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕಳೆಯುವುದು ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯಗಳಾಗಿವೆ.

ಅವರೊಂದಿಗೆ ಊಟ ಮಾಡುವುದು, ಒಟ್ಟಿಗೆ ಓದುವುದು, ಅವರನ್ನು ಶಾಲೆಗೆ ಬಿಡುವುದು, ಅವರೊಂದಿಗೆ ಟಿವಿ ನೋಡುವುದು ಇವೆಲ್ಲ ಮಾಡಬೇಕು

13. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ, ತಾಯಿ ಮತ್ತು ತಂದೆ ಇಬ್ಬರ ಸಹಕಾರವೂ ಸಮಾನವಾಗಿರಬೇಕು.

ಮಕ್ಕಳು ತಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಹಳಷ್ಟು ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ, ಅಂದರೆ, ಮಗಳು ತನ್ನ ತಂದೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಆಡುತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾಳೆ,  ಮತ್ತು ಹುಡುಗರು ತಾಯಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಆರಾಮವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಬಲ್ಲರು

ತಾಯಿ ಮತ್ತು  ತಂದೆ ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಮಕ್ಕಳೊಂದಿಗೆ ಆಟವಾಡುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಓದಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಗಮನಿಸಬೇಕು.

14. ಶಿಕ್ಷಕರು, ಸಲಹೆಗಾರರು ಮತ್ತು  ವೈದ್ಯರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಿರಿ.

ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಇದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ಅನಿಸಿದರೆ,  ಶಿಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಸಲಹೆಗಾರರ ಸಹಾಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಹಿಂಜರಿಯಬೇಡಿ.

ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಯಾವುದೇ ವಿಷಯವನ್ನು ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಚರ್ಚಿಸಲು ಇದು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಕಷ್ಟದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿಯೂ ನಿಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮಾತನಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.