ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಜಿ20 ಸಮ್ಮೇಳನ ನಡೆಯಲಿರುವಾಗಲೇ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಹೆಸರನ್ನು ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವ ವಿಷಯ ಚರ್ಚೆಗೆ ಗ್ರಾಸವಾಗಿದೆ.
ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಅತಿಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಗಣ್ಯರಿಗೆ ಅಧ್ಯಕ್ಷೆ ದ್ರೌಪದಿ ಮುರ್ಮು ಅವರು ಏರ್ಪಡಿಸಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಭೋಜನ ‘ಆಹ್ವಾನ’ ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು, ನಾಯಕರು, ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳು ಮತ್ತು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಆಹ್ವಾನ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್‌ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಬದಲಿಗೆ ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್‌ ಆಫ್ ಭಾರತ್’ (President of Bharat) ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವುದಕ್ಕೆ ಮಿಶ್ರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಹಿನ್ನಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ, ಇಂಡಿಯಾ
ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವ ಹೆಸರು ಅಧಿಕೃತವಾದುದು? ಈ ಕುರಿತು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ (Constitution of India) ಏನಿದೆ? ಈ ಹಿಂದೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಏನು ಹೇಳಿದೆ?
‘ಇಂಡಿಯಾ, ಇದು ಭಾರತ; ಸಂವಿಧಾನದ 1ನೇ ವಿಧಿಯು ‘ಎ ಯೂನಿಯನ್ ಆಫ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಹೆಸರು ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಅಥವಾ ‘ಭಾರತ’. ಇವೆರಡೂ ಅಧಿಕೃತ ಹೆಸರುಗಳು. ಅನೌಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಯಾವುದೇ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಕರೆಯಬಹುದು.
ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ನೀಡಿರುವ ಆಮಂತ್ರಣ ಪತ್ರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ‘ ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್‌ ಆಫ್ ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಮಾತ್ರ ನಮೂದಿಸಿರುವುದರಿಂದ.. ಇಂಡಿಯಾದದ ಹೆಸರು ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಬದಲಾಗುತ್ತಾ..? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಬರುತ್ತಿವೆ. ಈ ಹಿಂದೆ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲೂ ಭಾರತದ ಹೆಸರು ಬದಲಾವಣೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಬಂದಿತ್ತು. ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಈ ಹಿಂದೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅವುಗಳನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿತ್ತು.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ
ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಿರಂಜನ್ ಭಟ್ವಾಲ್ ಎಂಬ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಹೆಸರನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ಹಲವು ಅರ್ಜಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿತ್ತು. ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸಹ ಕೇಳಿತ್ತು. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ನವೆಂಬರ್ 2015ರಲ್ಲಿ ಈ ಬಗ್ಗೆ ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿ, ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎನ್ನುವ ಬದಲು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಕರೆಯುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು. ಸಂವಿಧಾನದ ಪರಿಚ್ಛೇದಕ್ಕೆ (1) ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಯಾವುದೇ ಆಲೋಚನೆಯಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು.
ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂವಿಧಾನ ರಚನಾ ಸಭೆಯು ಈ ಹೆಸರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ವಿಸ್ತೃತವಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸಿದೆ ಎಂದು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಕೋರ್ಟಿಗೆ ನೀಡಿದ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಅದರ ಪ್ರಕಾರ 1ನೇ ವಿಧಿಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಸರ್ವಾನುಮತದಿಂದ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮಾರ್ಚ್ 11, 2016ರಂದು ನಡೆದ ವಿಚಾರಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಟಿಎಸ್ ಠಾಕೂರ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ವೈಯು ಲಲಿತ್ ಅವರ ಪೀಠವು ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ದೇಶವನ್ನು ‘ಇಂಡಿಯ’ ಅಥವಾ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು ಎಂದು ಸಲಹೆ ನೀಡಿತು.
ಅದರ ನಂತರ, ಇನ್ನೂ ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ (ಜೂನ್ 2020ರಲ್ಲಿ) ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾಯಿತು. ‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ವಸಾಹತುಶಾಹಿಗಳು ನೀಡಿದ್ದು, ಇದು ಗುಲಾಮಗಿರಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅರ್ಜಿದಾರರು ಈ ಅರ್ಜಿಯಲ್ಲಿ ವಾದಿಸಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ 1ನೇ ಪರಿಚ್ಛೇದಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಆದೇಶ ನೀಡುವಂತೆ ಕೋರಿದ್ದರು. ಅದನ್ನೂ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದೆ.
ಆಗಿನ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಸ್‌ಎ ಬೋಬ್ಡೆ ಅವರು ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯಾ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಎರಡೂ ದೇಶದ ಹೆಸರುಗಳು ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇದೇ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಮನವಿಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಆಗ ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಸೂಚಿಸಲಾಯಿತು.
ಸಂವಿಧಾನಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಬಹುದೇ?
ಒಂದು ವೇಳೆ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ‘ಇಂಡಿಯಾ’ವನ್ನು ‘ಭಾರತ’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ ಸಂವಿಧಾನ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ವಿಧೇಯಕ 1ಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲು ಮಸೂದೆ ಮಂಡಿಸಬೇಕು. ಆದರೆ ಸರಳ ಬಹುಮತದಿಂದ (ಒಟ್ಟು ಸದಸ್ಯರ ಶೇಕಡ 50ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು) ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆರ್ಟಿಕಲ್ 1ರ ತಿದ್ದುಪಡಿಗೆ ಸಂವಿಧಾನವನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ವಿಶೇಷ ಬಹುಮತದ (ಮೂರನೇ ಎರಡರಷ್ಟು ಬಹುಮತ) ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಈ ತಿಂಗಳ ಮೂರನೇ ವಾರದಲ್ಲಿ (ಸೆ.18ರಿಂದ 22ರವರೆಗೆ) ಸಂಸತ್ತಿನ ವಿಶೇಷ ಅಧಿವೇಶನದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ್’ ಎಂದು ಬದಲಾಯಿಸುವ ವಿಧೇಯಕ ಮಂಡನೆಯಾಗಲಿದೆ ಎಂಬ ಊಹಾಪೋಹಗಳು ಕೇಳಿ ಬರುತ್ತಿವೆ.
‘ಇಂಡಿಯಾ’ ಬ್ರ್ಯಾಂಡ್ ತೆಗೆಯಲು…?
ಇದೇ ವಿಚಾರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿರುವ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಂಸದ ಶಶಿ ತರೂರ್, ಇಂಡಿಯಾವನ್ನು ಭಾರತ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ವಿರೋಧವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸರಕಾರದ ಮೂರ್ಖತನದಿಂದ ವಿಶ್ವದೆಲ್ಲೆಡೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿರುವ ಇಂಡಿಯಾ ಎಂಬ ಬ್ರಾಂಡ್ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮರೆಯಾಗದಿರಲಿ ಎಂದು ಹಾರೈಸುತ್ತೇನೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಹಿರಿಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕ ಹಾಗೂ ಸಂಸದ ಮನೀಶ್ ತಿವಾರಿ ಕೂಡ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ್ದು ಅವರು, “ಆರ್ಟಿಕಲ್ 52ರ ಪ್ರಕಾರ ‘ಪ್ರೆಸಿಡೆಂಟ್‌ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಆಗಬೇಕಿತ್ತು” ಎಂದು ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
