ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆ: ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಖಾತೆ ನಿರ್ಬಂಧ, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿಷೇಧ

ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ರೈತರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪಂಜಾಬ್ ಮತ್ತು ಹರಿಯಾಣದ ಹಲವಾರು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿ ಸುಮಾರು 10 ದಿನಗಳು ಕಳೆದಿವೆ.

Farmers protest: ಫೆಬ್ರವರಿ 13ರಿಂದ ಹರಿಯಾಣ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್ ನಡುವಿನ ಶಂಭು ಗಡಿಯಲ್ಲಿ  ಸಾವಿರಾರು ರೈತರು ಜಮಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ  ಮತ್ತು ದೆಹಲಿಗೆ ಮೆರವಣಿಗೆ ನಡೆಸಲು ತಯಾರಿ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಫೆಬ್ರವರಿ 21ರಂದು ಖನೌರಿ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ರೈತನನ್ನು ಗುಂಡಿಕ್ಕಿ ಕೊಂದ ನಂತರ ರೈತ ಮುಖಂಡರು ತಮ್ಮ ದೆಹಲಿ ಮೆರವಣಿಗೆಯನ್ನು ಎರಡು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಮುಂದೂಡಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಹರಿಯಾಣದ ಏಳು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ  ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿಷೇಧವನ್ನು  ಫೆಬ್ರವರಿ 23 ರವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಬಾಲಾ, ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ, ಕೈತಾಲ್, ಜಿಂದ್, ಹಿಸಾರ್, ಫತೇಹಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಸಿರ್ಸಾ ಸೇರಿವೆ.

ಉದ್ವಿಗ್ನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಕಾಪಾಡಲು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಈ  ಹಿಂದೆ ಫೆಬ್ರವರಿ 13, 15, 17 ಮತ್ತು 19ರಂದು ಹರಿಯಾಣದಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.

ಇದಲ್ಲದೆ, ಏಳು  ಜಿಲ್ಲೆಗಳ 20 ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿಷೇಧಿಸಿ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಫೆಬ್ರವರಿ 16ರಂದು ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದೆ.  ಈ ನಿಷೇಧವನ್ನು ಪಂಜಾಬ್ ಸರ್ಕಾರ ವಿಧಿಸಿಲ್ಲ.

ವದಂತಿಗಳು ಹರಡುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸುವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕಾಪಾಡಲು ಈ ಕ್ರಮ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರ ಹೇಳಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1885ರ  ಸೆಕ್ಷನ್ 5 ಮತ್ತು  ದೂರಸಂಪರ್ಕ ಸೇವೆಗಳ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಅಮಾನತು (ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತುರ್ತು ಅಥವಾ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ) ನಿಯಮಗಳು 2017ರ  ನಿಯಮ2 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದೆ.

ಸುದ್ದಿ ಸಂಸ್ಥೆ ಪಿಟಿಐ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ,  ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯದ ಆದೇಶದ ಮೇರೆಗೆ 177 ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಖಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ವೆಬ್ ಲಿಂಕ್ಗಳನ್ನು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ವರದಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ರೈತರ ಆಂದೋಲನ ಮುಗಿದ ನಂತರ ಈ ಖಾತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತೆ ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದು.

ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸುವ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಯಾವ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ?

internet ban in india: ವಿಶ್ವಾದ್ಯಂತ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ಆಕ್ಸೆಸ್ ನೌ ಪ್ರಕಾರ, 2022ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 84 ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತದ ಘಟನೆಗಳು ನಡೆದಿವೆ. ಇವು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿಯೇ ಅತ್ಯಧಿಕ.

ಆಕ್ಸೆಸ್ ನೌ ಪ್ರಕಾರ, ವಿಶ್ವದ 35 ದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರಗಳು ಒಟ್ಟು 187 ಬಾರಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿವೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಗರಿಷ್ಠ ಬಾರಿ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

28 ಫೆಬ್ರವರಿ 2023ರಂದು ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 2016ರಿಂದ ವಿಶ್ವದಾದ್ಯಂತ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿದ ಘಟನೆಗಳಲ್ಲಿ 58 ಪ್ರತಿಶತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದೆ.

ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು, ಸಂಘರ್ಷಗಳು, ಶಾಲಾ ಪರೀಕ್ಷೆಗಳು ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆಗಳಂತಹ ಘಟನೆಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಈ ವರದಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಈ ರೀತಿ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಸೆನ್ಸಾರ್‌ಶಿಪ್‌ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ‘ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಹೆಚ್ಚಳ’ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಪಾರದರ್ಶಕತೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಯಾವುದೇ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ವರದಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಸರ್ಕಾರ ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?

ಜನವರಿ 2020ರಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅನುರಾಧಾ ಭಾಸಿನ್ ಮತ್ತು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ CrPC 144 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾದ ಅಧಿಕಾರವನ್ನು ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಹಕ್ಕನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.

ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸುವಂತೆ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೇಳಿದೆ. ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ತಟಸ್ಥಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದೆ.

ಅದೇ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಸಂವಹನ ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಸಂಸತ್ತಿನ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿಯ ಮುಂದೆ, ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಂವಹನ ಇಲಾಖೆಯು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ’ ಮತ್ತು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ’ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲು ಆದೇಶ ನೀಡಬಹುದು ಎಂದಿದೆ.

‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ’ ಮತ್ತು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ’ ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಯಾವ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಮಿತಿಯು ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕೇಳಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಸರ್ಕಾರ, ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸ್ಥಗಿತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸರ್ಕಾರವು ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಇಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿತ್ತು.

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಕಾಯಿದೆ 1885ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 5(2) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವುಗಳ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಳಿದಾಗ, ಗೃಹ ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ, “ಈ ಪದಗಳು ಸಂಪರ್ಕ ಇಲಾಖೆಯು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಿವೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಾನೂನಿನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ವಿವರಣೆ ಇದೆಯೇ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲವೇ ಎಂಬುದನ್ನು ಅವರು ನೋಡಬೇಕು” ಎಂದಿದೆ.

ಟೆಲಿಗ್ರಾಫ್ ಆಕ್ಟ್ 1885ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 5 ಏನು ಹೇಳುತ್ತದೆ?

ಈ ವಿಭಾಗದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ತುರ್ತುಸ್ಥಿತಿ’ ಅಥವಾ ‘ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ’ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸಂವಹನ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ಸ್ವಾಧೀನಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಅಂದರೆ ಇಂಟರ್ನೆಟ್‌ನಂತಹ ಸಂವಹನ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಬಹುದು.

ಆದರೆ, ಈ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಷೇಧೀತ ಸಂದೇಶ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾಗದ ಹೊರತು ಕೇಂದ್ರ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ವರದಿಗಾರರ ಸಂದೇಶಗಳನ್ನು ತಡೆಹಿಡಿಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬ ವಿನಾಯಿತಿಯನ್ನು ಸಹ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವುದು ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಯಾಗಿದೆ. ಅಂತರ್ಜಾಲವನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸುವಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಮುಂಚೂಣಿಯಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಲಭ್ಯವಿರುವ ಡೇಟಾ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಪತ್ರಕರ್ತರಿಗೂ ಮಾಹಿತಿ ರವಾನಿಸಲು ಇಂಟರ್‌ನೆಟ್‌ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇಂಟರ್ ನೆಟ್ ಸಂಪೂರ್ಣ ನಿಷೇಧದಿಂದ ಪತ್ರಿಕಾ ವರದಿಗಾರರ ಕೆಲಸವೂ ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತಗೊಂಡಿದೆ.