ದೆಹಲಿ, ಜುಲೈ 11: ಯೆಮೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿರುವ ಕೇರಳದ ನರ್ಸ್‌ ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವಂತೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಗಿರುವ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್‌ ಜುಲೈ 14, 2025ರಂದು ನಡೆಸಲು ಗುರುವಾರ ಸಮ್ಮತಿಸಿದೆ. ಜಸ್ಟೀಸ್‌ ಸುಧಾಂಶು ಧುಲಿಯಾ ಮತ್ತು ಜಸ್ಟೀಸ್‌ ಜೋಯ್‌ಮಲ್ಯ ಬಾಗ್ಚಿ ಅವರ ದ್ವಿಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ತುರ್ತಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದು, ಅರ್ಜಿದಾರರ ವಕೀಲರಿಗೆ ಭಾರತದ ಅಟಾರ್ನಿ ಜನರಲ್‌ಗೆ ಅರ್ಜಿಯ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದೆ.
ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾ (38), ಕೇರಳದ ಪಾಲಕ್ಕಾಡ್‌ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಕೊಲ್ಲಂಗೋಡ್‌ನವರು, 2017ರಲ್ಲಿ ಯೆಮೆನ್‌ ಪ್ರಜೆ ತಲಾಲ್‌ ಅಬ್ದೋ ಮೆಹದಿ ಎಂಬಾತನ ಕೊಲೆಗೈದ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ 2020ರಲ್ಲಿ ಸನಾದಲ್ಲಿನ ಟ್ರಯಲ್‌ ಕೋರ್ಟ್‌ನಿಂದ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯೆಮೆನ್‌ನ ಸುಪ್ರೀಂ ಜುಡಿಷಿಯಲ್‌ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌ 2023ರ ನವೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿತ್ತು, ಆದರೆ ಶರಿಯತ್‌ ಕಾನೂನಿನಡಿ “ಬ್ಲಡ್‌ ಮನಿ” (ದಿಯಾ) ಪಾವತಿಯ ಮೂಲಕ ಕ್ಷಮಾದಾನದ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ಮುಕ್ತವಾಗಿರಿಸಿತ್ತು. ಯೆಮೆನ್‌ನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಶಾದ್‌ ಅಲ್‌-ಅಲಿಮಿ ಈ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು 2024ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವರದಿಯಾಗಿದ್ದು, ಜುಲೈ 16, 2025ರಂದು ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾ 2008ರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಬೆಂಬಲಿಸಲು ಯೆಮೆನ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದ್ದರು. ಸನಾದ ಸರ್ಕಾರಿ ಆಸ್ಪತ್ರೆಯೊಂದರಲ್ಲಿ ನರ್ಸ್‌ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಅವರು, 2014ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಂತ ಕ್ಲಿನಿಕ್‌ ಆರಂಭಿಸಲು ಯೆಮೆನ್‌ನ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಸ್ಥಳೀಯ ವ್ಯಾಪಾರಿ ತಲಾಲ್‌ ಅಬ್ದೋ ಮೆಹದಿಯೊಂದಿಗೆ ಪಾಲುದಾರಿಕೆ ಒಪ್ಪಂದ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಈ ಪಾಲುದಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಉದ್ಭವಿಸಿದವು. ನಿಮಿಷಾ ಅವರು ತಲಾಲ್‌ ವಿರುದ್ಧ ಹಣದ ಅಪಹರಣೆ ಮತ್ತು ದೌರ್ಜನ್ಯದ ಆರೋಪ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್‌ ಅನ್ನು ತಲಾಲ್‌ ಕಸಿದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆಯಲು ನಿಮಿಷಾ 2017ರಲ್ಲಿ ತಲಾಲ್‌ಗೆ ಸೆಡೇಟಿವ್‌ ಔಷಧಿಯನ್ನು ಚುಚ್ಚಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಔಷಧಿಯ ಓವರ್‌ಡೋಸ್‌ನಿಂದ ತಲಾಲ್‌ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದ್ದರು. ದೇಶದಿಂದ ಪರಾರಿಯಾಗಲು ಯತ್ನಿಸುವಾಗ ನಿಮಿಷಾ ಅವರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು ಮತ್ತು 2018ರಲ್ಲಿ ಕೊಲೆ ಆರೋಪದಲ್ಲಿ ದೋಷಿಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು.
ನಿಮಿಷಾ ಅವರ ವಕೀಲರಾದ ಸುಭಾಷ್‌ ಚಂದ್ರನ್‌ ಕೆ.ಆರ್‌. ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರೇಬಿಕ್‌ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಿದ್ದು, ನಿಮಿಷಾ ಅವರಿಗೆ ಭಾಷೆಯ ಜ್ಞಾನವಿರಲಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ತರ್ಜುಮೆಗಾರ ಅಥವಾ ವಕೀಲರ ಸೌಲಭ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಈ ತೀರ್ಪಿನ ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತತೆಯನ್ನು ಅವರು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ್ದಾರೆ.
“ಬ್ಲಡ್‌ ಮನಿ” ಮಾತುಕತೆಯ ಸಾಧ್ಯತೆ
ಯೆಮೆನ್‌ನ ಶರಿಯತ್‌ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ, ಮೃತ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕುಟುಂಬವು “ಬ್ಲಡ್‌ ಮನಿ” (ದಿಯಾ) ಎಂಬ ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನಿಮಿಷಾ ಅವರ ತಾಯಿ ಪ್ರೇಮಾ ಕುಮಾರಿ (57), ಕೊಚ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಗೃಹ ಕಾರ್ಯಕರ್ತೆಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದು, ತಮ್ಮ ಮಗಳ ಜೀವ ಉಳಿಸಲು ತಲಾಲ್‌ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಮಾತುಕತೆ ನಡೆಸಲು ಸನಾಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. 2024ರ ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಯೆಮೆನ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿ, ನಿಮಿಷಾ ಮತ್ತು ತಲಾಲ್‌ನ ಕುಟುಂಬದವರನ್ನು ಭೇಟಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ “ಸೇವ್‌ ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಆಕ್ಷನ್‌ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌” ಎಂಬ ಎನ್‌ಆರ್‌ಐ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಂಘಟನೆಯು ಬೆಂಬಲ ನೀಡುತ್ತಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ 40,000 ಯುಎಸ್‌ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮೊತ್ತವನ್ನು ಸನಾದಲ್ಲಿರುವ ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರ ಕಚೇರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಯೆಮೆನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಗೃಹಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಭಾರತದಿಂದ ಯೆಮೆನ್‌ಗೆ ಪ್ರಯಾಣ ನಿಷೇಧದಿಂದಾಗಿ ಈ ಮಾತುಕತೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಕುಗಳು ಉಂಟಾಗಿವೆ.
ಮಲಯಾಳಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತ ಸ್ಯಾಮ್ಯುವೆಲ್‌ ಜೆರೇಮ್‌ ಭಾಸ್ಕರನ್‌, ತಲಾಲ್‌ನ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ “ಬ್ಲಡ್‌ ಮನಿ” ಮಾತುಕತೆಗಾಗಿ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಯೆಮೆನ್‌ನ ರಾಜಧಾನಿ ಸನಾವನ್ನು ಇರಾನ್‌ ಬೆಂಬಲಿತ ಹೌತಿ ಬಂಡುಕೋರರು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಅಧಿಕೃತ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಪರ್ಕಗಳಿಲ್ಲದಿರುವುದು ಈ ಪ್ರಯತ್ನಕ್ಕೆ ಸವಾಲಾಗಿದೆ.
ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬೆಂಬಲ
ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾಳ ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಸಂಬಂಧ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಕಾಳಜಿಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕಮ್ಯುನಿಸ್ಟ್‌ ಪಾರ್ಟಿ ಆಫ್‌ ಇಂಡಿಯಾ (ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದಿ) ಸಂಸದ ಜಾನ್‌ ಬ್ರಿಟಾಸ್‌ ಮತ್ತು ಪಿಡಿಪಿ ನಾಯಕಿ ಮೆಹಬೂಬಾ ಮುಫ್ತಿ ಅವರು ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವ ಎಸ್‌. ಜೈಶಂಕರ್‌ ಅವರಿಗೆ ಪತ್ರ ಬರೆದು, ತಕ್ಷಣದ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮೆಹಬೂಬಾ ಅವರು ಎಕ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ ಪೋಸ್ಟ್‌ ಮಾಡಿದ್ದು, “ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾ ತೀವ್ರ ದೌರ್ಜನ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಸ್ವರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಕೃತ್ಯವೆಸಗಿದ್ದಾರೆ” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ, ದಾನಿಗಳಿಂದ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿದ್ದಾರೆ.
ವಿದೇಶಾಂಗ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಕ್ತಾರ ರಣಧೀರ್‌ ಜೈಸ್ವಾಲ್‌ ಅವರು, “ನಾವು ಈ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ನಿಕಟವಾಗಿ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ನಿಮಿಷಾ ಅವರ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ನಿರಂತರ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದು, ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಎಲ್ಲ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್‌ನ ಕ್ರಮ
“ಸೇವ್‌ ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಷನಲ್‌ ಆಕ್ಷನ್‌ ಕೌನ್ಸಿಲ್‌” ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾದ ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸೀನಿಯರ್‌ ವಕೀಲ ರಾಘೆಂತ್‌ ಬಸಂತ್‌ ಮತ್ತು ಸುಭಾಷ್‌ ಚಂದ್ರನ್‌ ಕೆ.ಆರ್‌. ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಯ ದಿನಾಂಕ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾತುಕತೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಮಯದ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜಸ್ಟೀಸ್‌ ಧುಲಿಯಾ ಅವರು, “ನಿಮಿಷಾ ಯಾಕೆ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾದರು?” ಎಂದು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದಾಗ, ಬಸಂತ್‌ ಅವರು, “ಅವರು ಕೇರಳದಿಂದ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಯೆಮೆನ್‌ಗೆ ತೆರಳಿದ್ದರು. ಸ್ಥಳೀಯ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ದೌರ್ಜನ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ಆತನ ಕೊಲೆಯಾಯಿತು” ಎಂದು ವಿವರಿಸಿದರು.
ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟ್‌ನ ಈ ವಿಚಾರಣೆಯು ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾಳ ಜೀವ ಉಳಿಸುವ ಕೊನೆಯ ಭರವಸೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ತಕ್ಷಣದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡು, “ಬ್ಲಡ್‌ ಮನಿ” ಮಾತುಕತೆಯನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಆದರೆ, ಯೆಮೆನ್‌ನ ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಹೌತಿ ಬಂಡುಕೋರರ ನಿಯಂತ್ರಣದಿಂದಾಗಿ ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕರೆ
ನಿಮಿಷಾ ಅವರ ತಾಯಿ ಪ್ರೇಮಾ ಕುಮಾರಿ, ತಮ್ಮ ಮಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ತಮ್ಮ ಮನೆಯನ್ನೇ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಹಣ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ 12 ವರ್ಷದ ಮಗಳು ಕೇರಳದ ಕಾನ್ವೆಂಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ತಂದೆ ಆಟೋರಿಕ್ಷಾ ಚಾಲಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಕುಟುಂಬದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಕರೆಯು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಚರ್ಚೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.
ನಿಮಿಷಾ ಪ್ರಿಯಾಳ ಪ್ರಕರಣವು ವಿದೇಶದಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಬೆಂಬಲದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಚಾರಣೆಯ ಫಲಿತಾಂಶವು ಭಾರತದ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಮತ್ತು ಮಾನವೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಲಿದೆ.
